Skip to main content

ចម្រៀងដាស់សារតីយុវជនសម័យសាធារណរដ្ឋ(លន់ នល់)

អត្ថន័យចម្រៀងឃ្លាខ្លីៗ ទាំងបីបទ របស់អធិរាជសំឡេងមាស ស៊ិន ស៊ីសាមុត ដែលល្បីបំផុតនៅក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ តែខ្មែរសម័យនេះ ប្រហែលជាភ្លេចអស់ហើយ។

បទ លាតំណែងចាស់ 

បុណ្យស័ក្តិអក្ខរា មុខងារកវីលក់កាព្យអឺសម្ដី ចិញ្ចឹមអឺជីវិត យៀកកុងវាយស្រុក ខ្ញុំសែនតូចអឺចិត្ត ខ្ញុំកើតអឺគំនិត ស័្មគ្រធ្វើទាហាន ធ្លាប់អង្គុយតុអើយស្រណុកចិត្តដែរ បើគិតអឺរឿងខ្មែរ យៀកកុងអឺឈ្លានពាន មិនអាចឱបដៃដោយខ្វះចិត្តហ៊ាន ញាតិផៅអឺសន្ដានគេនឹងនិន្ទា...........

បទ គំនុំម្ភៃឆ្នាំ

ជំនាន់យៀកមិញ វាទិញវាចាប់ វាបានសម្លាប់ឪពុកម្ដាយខ្ញុំអើយ (ពីរដង) ខ្ញុំរស់កំព្រាជីវិតអើយទូលភ្នំ ខ្ញុំចងគំនុំ ជាងម្ភៃឆ្នាំហើយ (ពីរដង).............

បទ វាចាយុទ្ធមិត្តភូមិគគីធំ

ភូមិគគីរធំដែលខ្ញុំធ្លាប់ស្គាល់អើយ ធ្លាប់បានតទល់ប្រហារយៀកកុងអើយ នឹកឃើញយប់មួយងងឹតសូន្យសុង ភ្លៀងធ្លាក់ដីផុងកំពុងបាញ់ខ្មំាងអើយ។ ខ្ញុំលូនកាត់វាល ននាលកាត់គ្រាប់អើយ ត្រែងត្រល់ស្រទាប់ដុះលាយកូនរាំងអើយ ខ្មាំងរៀនបាញ់អូន បងយកទ្រូងពាំង មិត្តបងដៃត្រង់បាញ់ខ្មាំងក្សិណក្ស័យ...........
នៅមានបទចម្រៀងជាច្រើនបទទៀត ដែលច្រៀងដោយអធិរាជសំឡេងមាស ស៊ិន ស៊ីសាមុត ចម្រៀងទាំងអស់នេះមិនមែនត្រឹមតែបង្ហាញពីមនោសញ្ចេតនានោះទេ តែវាជាទំរង់ប្រវត្តិសាស្រ្តមួយ ដែលខ្មែរជំនាន់នេះ និងជំនាន់ក្រោយទៀត ស្ដាប់ហើយ អាចសិក្សាស្រាវជ្រាវស្វែងយល់បាន ពីអត្ថន័យទាំងអស់នៅក្នុងបទចម្រៀងទាំងនោះ ដូចការសរសេររៀបរាប់នៅខាងលើខ្លះៗ៕ ចប់.

Comments

Popular posts from this blog

លោកសេនាប្រមុខលន់ នល់

កាលពីសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម យួនបានគិតថា ឲ្យទៅចាប់សម្ដេចសីហនុ ជាប់ហើយ នោះអ្វីផ្សេងៗនិងគ្មានបញ្ហា។ ព្រោះយួនដឹងថា ខ្មែរយើងគោរពសម្ដេចសីហនុខ្លាំងណាស់។  តែជាអកុសលអី ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅតាមបណ្ដាខេត្ត ព្រៃវែង ស្វាយរៀង បានឡើងមកបាតុកម្ម តវ៉ានៅភ្នំពេញ រឿងវត្តមានកងទ័ពយួនយៀកកុងនៅក្នុងដីខ្មែរ។ ព្រោះបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមិនអាចរស់បាន ដូចជា រំលោភកូនស្រីអ្នកស្រុក លួចគោលួចក្របី អុកឡុកភូមិស្រុក ជាដើម .ល.។ នៅពេលនោះលោកសេនាប្រមុខលន់ នល់ បានទៅយាងសម្ដេចសីហនុ ដល់ប្រទេសបារាំង តែទ្រង់យកលេសនេះ លេសនោះ មិនព្រមយាងមក។ ពេលនោះ លោកសេនាប្រមុខលន់ នល់ និងព្រះអង្គម្ចាស់សិរីមតៈ បានសម្រេចចិត្តប្រជុំសភា បោះឆ្នោត ដកសេចក្ដីទុកចិត្តសម្តេចសីហនុ ដើម្បីដេញយួន។ ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក ក៏បើកយុទ្ធនាការ ដេញយួនចេញពីស្រុកខ្មែរ យួនណាមិនព្រមចេញ កងទ័ពបានបាញ់បណ្ដែតតាមទឹកទៅស្រុកវាវិញ យួនវាថាស្អប់លោកសេនាប្រមុខលន់ នល់ ខ្លាំងណាស់។ នេះជារឿងដែលយួនមិនអាចនឹកស្មានដល់ ព្រោះវាគិតថាឲ្យតែចាប់សម្ដេចសីហនុ ជាប់គឺបានហើយ។  មកដល់សព្វថ្ងៃនេះវិញ យួនឱបទាំងថ្នាក់ដឹកនាំ ឱបទាំងប្រជាជន អោយតែខ្មែរយើងខ្លាំង ឬប្រតិកម្មបន្តិច វាមិនដែលហ៊ាននោះទេ។ បើពីមុខយើងវ...

លោកសង្ឃឈ្មោះ ចូវ ជាជាតិយួន

សង្ឃយួនមួយអង្គ ឈ្មោះ ចូវ ជាជាតិយួន បានបន្លំខ្លួន បួសធ្វើជាព្រះសង្ឃខ្មែរ នៅលើភ្នំសំពៅ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង សព្វថ្ងៃគេហៅឈ្មោះ ល្អាងលោកតាចូវ គឺជាខ្សែរយៈបណ្តាញចារកិច្ចយួនវៀតមិញ ។  ហូជីមិញ បានបង្កើតបណ្ដាញចារកម្មនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ តាំងពីឆ្នំា១៩៤៧មកម្លេះ ដែលកាលនោះ ពួកយួនខាងជើងបាននំាអាវុធចូលមកក្នុងប្រទេសខ្មែរ។ ហើយបង្កើតមូលដ្ឋានបីកន្លែងនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ គឺនៅ ស្រុកមេមត់ ខេត្តកំពង់ចាម និងនៅស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត និងនៅ ស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង។ បន្ទាប់មក វៀតមិញបានបង្កើតខ្មែរ វៀតមិញនិងរាយបណ្តាញចារកិច្ចយួននៅស្ទើរគ្រប់ទីរួមខេត្តខ្មែរ ជាពិសេសនៅក្រុងភ្នំពេញតែម្តង។ គេយកពួកយួនដែលមានកំណើតនៅស្រុកខ្មែរឲ្យមកធ្វើកិច្ចការអស់ទាំងនេះ។ ជាដំបូងគេឲ្យយួនម្នាក់ឈ្មោះ សឺង ង៉ុកមិញ កើតនៅខេត្តកំពត ឲ្យចូលបួសជាព្រះសង្ឃខ្មែរគណថេរវាទ រួចចូល មករៀនជាប់សញ្ញាបត្រសាលាបាលីនៅក្រុងភ្នំពេញ។  យួនវាធ្វើយ៉ាងនេះ ព្រោះពេលនោះពួកអ្នកនយោបាយខ្មែរដែលប្រឆំាងនិងបារាំង ច្រើនចេញពីប្រភពព្រះសង្ឃដូចជា ករណីបាតុកម្មព្រះសង្ឃក្នុងឆ្នំា ១៩៤២ ករណីអាចារ្យ ហែម ចៀវ, អាចារ្យខៀវ ជុំ, ព្រះគ្រូប៉ាងខាត, អាចារ្យ អ៊ុក ជា , ព្រះគ្រូ សូរ ហាយ ជាដើម។ គេឲ្យយួនដែល...

ប៊ុណ្ណ ចន្ទម៉ុល

លោក ប៊ុណ្ណ ចន្ទម៉ុល វីរៈជនខ្មែរមួយរូបនៅក្នុងសម័យតស៊ូទាមទារឯករាជ្យ ពីអាណានិគមបារាំង។ លោកបានបន្សល់ទុកស្នាដៃសៀវភៅចំនួនពីរក្បាល សៀវភៅចរិតខ្មែរ និងសៀវភៅ គុកនយោបាយ សៀវភៅទាំងពីរក្បាលនោះ បានអធិប្បាយពីដំណើជីវិតរបស់លោកជាច្រើនរឿង ជាពិសេសគឺ សរសេរបរិបទនយោបាយ នៅក្នុងសម័យកាលនោះ។ លោក ប៊ុណ្ណ ចន្ទម៉ុល ត្រូវពួកនគរបាលបារាំងចាប់ខ្លួន បញ្ជូនយកទៅដាក់គុក នៅលើគុកកោះត្រឡាច នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤២ ក្នុងពេលលោកទៅចូលរួមបាតុកម្ម ជាមួយក្រុមនិស្សិត ដែលក្រោកឡើងប្រឆាំងនឹងការគាបសង្កត់ជិះជាន់ទាពន្ធដារ។ នៅគុកកោះត្រឡាច លោក ប៊ុណ្ណ ចន្ទម៉ុល ជាអ្នកទោស ខ្មែរមួយរូប ក្នុងចំណោមអ្នកទោសខ្មែរ ជាច្រើនរូបទៀត ដែលត្រូវពួកបារាំងចាប់ខ្លួន។ នៅក្នុងគុកកោះត្រឡាច រយៈពេល៣ឆ្នាំ លោក ប៊ុណ្ណ ចន្ទម៉ុល មិនសូវទទួលរងការវាយដំ ធ្វើទារុណកម្ម យ៉ាងឃោរឃៅ ដូចអ្នកទោសផ្សេងៗ នោះទេ ដោយសារ លោក ប៊ុណ្ណ ចន្ទម៉ុល គាត់ចេះប្រដាល់។ លោក ប៊ុណ្ណ ចន្ទម៉ុល ជាអ្នកប្រដាល់ខ្មែរមួយរូប ដែលមានល្បីឈ្មោះ នៅក្នុងគុកកោះត្រឡាច បន្ទាប់ពីលោក បានវាយឈ្នះ អ្នកប្រដាល់ម្នាក់ ឈ្មោះ អាបេ ដែលជាជើងឯក ជនជាតិយួន ប្រចាំនៅកោះត្រឡាច នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៣។ ហើយក្រោយមកទៀត នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៤ លោក ប៊ុណ្ណ ចន្ទម៉ុល បានយកឈ្ន...